Het einde van het jaar en het voorjaar zijn traditiegetrouw de periodes van het jaar met de meeste feestdagen. Terwijl de meeste organisaties standaard gesloten zijn op verplichte vrije dagen, zoals met Kerst, Hemelvaartsdag en Pinksteren, overwegen steeds meer werkgevers een flexibel feestdagenbeleid. Maar in hoeverre mag je als werkgever van de nationale feestdagen afwijken?
Verplichte vrije dagen: hoe zit het precies?
Er is nergens wettelijk bepaald dat je als werkgever je werknemers verplicht vrij moet geven op bepaalde feestdagen. Maar ook al staat hier niets over in de wet, zijn hier in cao’s vaak wel afspraken over gemaakt.
In de meeste cao’s staat dat de werknemer een vrije dag heeft op een officiële feestdag. Ook staat er voor welke nationale feestdagen dit geldt. Hierbij geldt meestal dat deze vrije dagen niet in mindering worden gebracht op de verlofdagen van de werknemer. In de cao zorgvervoer en taxi staat bijvoorbeeld dat werknemers niet mogen werken op erkende feestdagen zoals Pasen en Pinksteren. Wel staat er bij dat de werknemer deze dagen – in overleg – mag ruilen voor niet-Nederlandse feest- en gedenkdagen.
Het hangt dus van je cao af of je een soort ‘feestdagen-keuzemenu’ aan kan bieden.
Flexibel feestdagenbeleid
Unilever stapte bijvoorbeeld al over op een flexibel feestdagenbeleid, met veel positieve reacties vanuit het personeel als gevolg. Medewerkers mogen 3 nationale feestdagen ruilen voor andere feestdagen. Om het simpel en laagdrempelig te houden, wordt dit niet systematisch vastgelegd. Wil een medewerker van de regeling gebruik maken? Dan moet hij of zij dit bespreken met de leidinggevende, zodat er duidelijkheid is over de bereikbaarheid en eventuele vervanging.
Vakbond FNV laat ook weten dat werknemers vaak steeds vaker om een ‘feestruil’ vragen. In cao’s waarin bijvoorbeeld Goede Vrijdag als vrije dag is opgenomen, kan dan geruild worden met bijvoorbeeld een vrije dag aan het einde van de vastenmaand.
Deze flexibiliteit kan ook nadelen hebben: niet iedereen is op dezelfde dag vrij, waardoor het kantoor open moet blijven.
Tip: flexibele feestdagen in AFAS
Als je op zoek bent naar manieren om meer flexibiliteit in je verlofbeleid te brengen en niet gebonden bent aan vaste feestdagen vanuit je cao, dan biedt AFAS een slimme oplossing. Je kunt ervoor kiezen om het type ‘feestdagenverlof’ niet te hanteren. Dit betekent dat medewerkers op nationale feestdagen niet automatisch vrij zijn. In plaats daarvan worden deze dagen toegevoegd aan een algemene verlofpot, waarmee medewerkers zelf kunnen bepalen wanneer ze hun ‘feestdagen’ opnemen.
Deze aanpak biedt een aantal voordelen:
- Flexibiliteit voor medewerkers: Niet iedereen hecht dezelfde waarde aan traditionele feestdagen. Door medewerkers de keuze te geven, respecteer je hun persoonlijke voorkeuren en culturele achtergronden. Een medewerker kan ervoor kiezen om vrij te nemen op dagen die voor hem of haar van speciale betekenis zijn.
- Betere spreiding: Feestdagen zorgen vaak voor een piek in vrije dagen, wat operationeel niet altijd ideaal is. Door medewerkers zelf te laten kiezen, kun je een betere spreiding van verlofdagen over het jaar realiseren.
- Efficiëntie: Het administreren van verlof wordt eenvoudiger wanneer alle verlofdagen uit één potje komen. Dit bespaart tijd en moeite bij het beheren van verschillende soorten verlof.
Om dit door te voeren, volg je de volgende stappen:
- Stop met het gebruik van het type ‘feestdagenverlof’ in AFAS, zodat nationale feestdagen niet meer automatisch als ‘feestdagenverlof’ worden geregistreerd. Vanaf nu hanteer je alleen nog de reguliere verlofdagen. Salure kan je hierbij helpen.
- Communiceer duidelijk naar je medewerkers dat ze vanaf nu meer vrijheid hebben om hun verlofdagen in te plannen, maar dat ze niet meer automatisch vrij hebben op bepaalde dagen.
- Overweeg om dit beleid op te nemen in de arbeidsvoorwaarden voor het nieuwe jaar, om zo duidelijkheid te scheppen voor alle huidige en toekomstige medewerkers.
Door je verlofbeleid op deze manier aan te passen, geef je je medewerkers meer autonomie en toon je als werkgever dat je openstaat voor innovatie in de werk-privébalans. Het is een win-win: je medewerkers voelen zich gewaardeerd en jij als werkgever kunt rekenen op een meer gemotiveerd en betrokken team.
Flexibele feestdagen inrichten met Salure
Wat zijn de nationale feestdagen?
Nederland kent elf nationaal erkende feestdagen. Deze nationale feestdagen zijn geen verplichte vrije dagen. Deze feestdagen bestaan uit 3 ‘algemene’ dagen zoals Nieuwjaarsdag, Koningsdag en Bevrijdingsdag. Daarnaast zijn er 8 christelijke feestdagen: Goede Vrijdag, 1e en 2e Paasdag, Hemelvaart, 1e en 2e Pinksterdag en 1e en 2e Kerstdag.
Twee van deze dagen zijn altijd op een zondag (1e Paasdag en 1e Pinksterdag). Als werkgever zou je de overige feestdagen kunnen omzetten naar vrij op te nemen extra vakantiedagen.
Datums officiële feestdagen in Nederland in 2024
| Feestdag | Datum feestdag |
|---|---|
| Nieuwjaarsdag | maandag 1 januari 2024 |
| Goede vrijdag | vrijdag 29 maart 2024 |
| 1e paasdag | zondag 31 maart 2024 |
| 2e paasdag | maandag 1 april 2024 |
| koningsdag | zaterdag 27 april 2024 |
| Bevrijdingsdag | zondag 5 mei 2024 |
| Hemelvaartsdag | donderdag 9 mei 2024 |
| 1e pinksterdag | zondag 19 mei 2024 |
| 2e pinksterdag | maandag 20 mei 2024 |
| 1e kerstdag | woensdag 25 december 2024 |
| 2e kerstdag | donderdag 26 december 2024 |
| Oudjaarsdag | donderdag 31 december 2024 |
Officiële feestdagen in Nederland 2025
| Feestdag | Datum feestdag |
|---|---|
| Nieuwjaarsdag | Woensdag 1 januari 2025 |
| Goede vrijdag | vrijdag 18 april 2025 |
| 1e paasdag | zondag 20 april 2025 |
| 2e paasdag | maandag 21 april 2025 |
| koningsdag | Zaterdag 26 april 2025 |
| Bevrijdingsdag | Maandag 5 mei 2025 |
| Hemelvaartsdag | donderdag 29 mei 2025 |
| 1e pinksterdag | zondag 8 juni 2025 |
| 2e pinksterdag | maandag 9 juni 2025 |
| 1e kerstdag | Donderdag 25 december 2025 |
| 2e kerstdag | Vrijdag 26 december 2025 |
| Oudjaarsdag | woensdag 31 december 2025 |
Schoolvakanties in 2024
Als je geen aparte regeling kunt maken voor het ruilen van feestdagen, kun je op andere manieren rekening houden met de diversiteit van je medewerkers. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er voldoende flexibele arbeidskrachten beschikbaar zijn op bepaalde feestdagen, zodat medewerkers makkelijk vrij kunnen nemen.
| Vakanties | Regio Noord | Regio Midden | Regio Zuid |
|---|---|---|---|
| Voorjaarsvakantie | 17 februari t/m 25 februari 2024 | 17 februari t/m 25 februari 2024 | 10 februari t/m 18 februari 2024 |
| Meivakantie | 27 april t/m 5 mei 2024 | 27 april t/m 5 mei 2024 | 27 april t/m 5 mei 2024 |
| zomervakantie | 20 juli t/m 1 september 2024 | 13 juli t/m 25 augustus 2024 | 6 juli t/m 18 augustus 2024 |
| Herfstvakantie | 26 oktober t/m 3 november 2024 | 26 oktober t/m 3 november 2024 | 19 oktober t/m 27 oktober 2024 |
| Kerstvakantie | 21 december 2024 t/m 5 januari 2025 | 21 december 2024 t/m 5 januari 2025 | 21 december 2024 t/m 5 januari 2025 |
Bouwvak 2024
Veel bouwbedrijven zijn tijdens de bouwval in het hoogseizoen gesloten. Tegenwoordig wordt de bouwvak niet meer centraal vastgesteld als een verplichte periode, maar in plaats daarvan worden er adviesdata gegeven. De werkgever kan nu zelf bepalen in samenspraak met de werknemers wanneer de bouwvakantie plaatsvindt. Kortom, een werkgever is dus niet meer gebonden aan de adviesdata en mag hier van afwijken.
| Regio | week | datum |
|---|---|---|
| Noord | 32-34 | maandag 5 augustus t/m vrijdag 23 augustus 2024 |
| Midden | 31-33 | maandag 29 juli t/m vrijdag 16 augustus 2024 |
| Zuid | 30-32 | maandag 22 juli t/m vrijdag 9 augustus 2024 |
Mag je als werkgever verplichte vrije dagen aanwijzen?
Maar hoe zit het dan als je juist wél op bepaalde dagen dicht wilt zijn? Mag je werkenemers dan aan verplichte vrije dagen houden? In principe mag de werknemer zelf bepalen op welke dagen hij of zij vakantiedagen opneemt. Als werkgever mag je wel collectieve vrije dagen aanwijzen, als dit overeenkomt met de cao. Bekende voorbeelden hiervan zijn de bouwvak en schoolvakanties.
Staan de dagen waarop je je kantoor wilt sluiten niet in de cao? Dan heb je instemming nodig van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging, of je moet het opnemen in de arbeidsovereenkomst. Sommige bedrijven kiezen er bijvoorbeeld voor op standaard de dag na Hemelvaartsdag te sluiten. In AFAS kan de organisatie dan eenvoudig zo’n dag aan de sluitingstabel toevoegen. Dit geldt dan als vrije dag voor alle medewerkers.
Is het Suikerfeest een vrije dag?
Het Suikerfeest, of Id-al-Fitr, symboliseert de afsluiting van de ramadan. Ondanks dat het significant religieus feest is voor moslims wordt het in Nederland niet als een officiële feestdag beschouwd volgens de wet.
Toch zijn er mogelijkheden hoe jij of je werknemer deze feestdag kan vieren! Steeds meer Cao’s houden namelijk rekening met werknemers van diverse geloofsovertuigingen.
Zo is het mogelijk om in bepaalde sectoren een christelijke feestdag te ruilen voor bijvoorbeeld het Suikerfeest. Dan ben je vrij op de dag van het Suikerfeest en werk je op de feestdag die je ervoor ingeruild hebt.
Een andere optie, die in sommige CAO’s wordt aangeboden, is de diversiteitsdag. Deze dag stelt je (of werknemer) in staat om een feestdag naar eigen keuzen te vieren. Indien er geen specifieke bepalingen zijn, kan je altijd nog een reguliere vakantiedag inzetten voor het vieren van het Suikerfeest.
Goed werkgeverschap
Als je geen aparte regeling kunt maken voor het ruilen van feestdagen, kun je op andere manieren rekening houden met de diversiteit van je medewerkers. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er voldoende flexibele arbeidskrachten beschikbaar zijn op bepaalde feestdagen, zodat medewerkers makkelijk vrij kunnen nemen.
Verplichte vrije dagen FAQ
In Nederland is er geen wettelijk maximum aan het aantal verplichte vrije dagen dat een werkgever mag opleggen, maar er kan wel een vaste vakantieperiode zijn. Zo wordt in sommige sectoren de periode van alle vrije dagen vastgelegd. Dit wordt een collectieve vakantie genoemd. Voorbeelden hiervan zijn de bouw (bouwvak) en het onderwijs (schoolvakanties). In je arbeidsovereenkomst of cao staat of dit ook voor jou geldt.
Bevrijdingsdag wordt weliswaar als een wettelijke feestdag aangemerkt door de overheid, maar de werkgever/cao bepaalt of de werknemers vrij zijn. Echter, bij Bevrijdingsdag geldt dat in de meeste cao’s deze dag eens in de vijf jaar is opgenomen als een vrije dag. De eerste keer dat je weer vrij bent op deze dag is 5 mei 2025. Wil je weten of dit ook het geval is voor jou? Controleer dan even je eigen cao. Val je niet onder een cao, dan bepaalt de werkgever het.
