Het nieuwe pensioenstelsel komt eraan. Ben jij er klaar voor? Op 1 juli 2023 is de Wet toekomst pensioenen (WTP) ingegaan, waarmee een ingrijpende hervorming van het Nederlandse pensioenstelsel is gestart. Werkgevers hebben tot 1 januari 2028 de tijd om hun pensioenregelingen aan te passen aan de nieuwe wetgeving. In dit artikel zetten we de belangrijkste aandachtspunten op een rijtje.
Verandering pensioenstelsel
De Wet toekomst pensioenen brengt grote veranderingen met zich mee. De belangrijkste verschillen tussen het oude en nieuwe stelsel zijn:
- Persoonlijker pensioen: In het nieuwe stelsel bouwt iedereen pensioen op in een persoonlijk pensioenpotje. Dit maakt het pensioen transparanter en beter inzichtelijk.
- Vlakke premie: In het nieuwe stelsel wordt er een vlakke premie ingevoerd. Dit betekent dat de premie gelijk blijft, ongeacht de leeftijd van de werknemer. In het oude stelsel steeg de premie met de leeftijd.
- Einde doorsneesystematiek: Het oude stelsel gebruikte een doorsneesystematiek, waarbij jongere en oudere werknemers dezelfde premie betaalden voor dezelfde pensioenopbouw. Dit verdwijnt in het nieuwe stelsel.
- Meer keuzevrijheid: Werknemers krijgen meer keuzevrijheid in hun beleggingsprofiel, wat hen meer controle geeft over hun pensioenopbouw.
Deze veranderingen zorgen voor een eerlijker en transparanter pensioenstelsel, waarbij de opbouw beter aansluit bij de behoeften van de individuele werknemer.
Wanneer gaat het nieuwe pensioenstelsel in?
Het nieuwe pensioenstelsel, vastgelegd in de Wet toekomst pensioenen, is officieel ingegaan op 1 juli 2023. Vanaf deze datum moeten alle pensioenregelingen geleidelijk worden aangepast aan de nieuwe wetgeving. De deadline voor het voltooien van deze aanpassingen is 1 januari 2028.
Moet elke werkgever met het nieuwe pensioenstelsel aan de slag?
Niet alle werkgevers hoeven zich nu al zorgen te maken over de Wet toekomst pensioenen. Als je pensioenregeling bepaald wordt door sociale partners, zoals bij veel bedrijfstakpensioenfondsen, heb je als individuele werkgever geen inspraak. De sociale partners regelen de overgang en jij hoeft alleen hun besluit te volgen. Deze transitie moet voor 1 januari 2025 rond zijn, dus de plannen zijn waarschijnlijk al in gang gezet.
Doe je vrijwillig mee aan een bedrijfstakpensioenfonds, dan is het slim om voor 2028 opnieuw naar je regeling te kijken. Wacht hier niet te lang mee, want tegen 2027 kunnen pensioenuitvoerders zo druk zijn dat nieuwe klanten moeilijker terecht kunnen. Begin daarom nu al met het onderzoeken van je opties en de bijbehorende kosten. Zo voorkom je last-minute problemen en zorg je voor een soepele overgang.
Belangrijke deadlines:
- 1 januari 2025: Pensioenfondsen moeten hun transitie hebben afgerond.
- 1 oktober 2027: Deadline voor verzekeraars en premiepensioeninstellingen (PPI’s) om de wijzigingen door te voeren.
- 1 januari 2028: Einde van de transitieperiode. Alle pensioenregelingen moeten aan de nieuwe regels voldoen.
Transitieplan voor het nieuwe pensioenstelsel
Vanaf 1 juli 2023 tot 1 januari 2028 is er een overgangsperiode waarin alle pensioenregelingen aangepast moeten worden volgens het nieuwe pensioenakkoord. Elk bedrijf moet hiervoor een transitieplan opstellen en indienen bij de pensioenuitvoerder. Dit plan is verplicht, tenzij je onderneming bij een bedrijfstakpensioenfonds is aangesloten en de sociale partners dit voor je regelen.
In het transitieplan moet je aangeven:
- Welk type pensioencontract jouw bedrijf kiest: het nieuwe pensioencontract of de verbeterde premieovereenkomst;
- Hoe je werknemers compenseert die nadeel ondervinden van de veranderingen;
- De impact van de nieuwe premieregels per leeftijdsgroep;
- Hoe de financiële risico’s worden gedeeld;
- Een financieringsplan voor de compensatie dat kostenneutraal is voor zowel werkgever als werknemer;
- Eventuele afspraken over de solidariteitsreserve.
Als jouw bedrijf bij een bedrijfstakpensioenfonds is aangesloten, regelen de sociale partners het transitieplan. Zijn er geen vakbonden bij betrokken, dan heeft de ondernemingsraad (OR) binnen je bedrijf instemmingsrecht. Zorg ervoor dat je het transitieplan meestuurt bij de aanvraag voor instemming.
Behoud van oude pensioenpremie in het nieuwe pensioenstelsel
Het is mogelijk om de progressieve premie voor medewerkers die in dienst zijn te behouden. Dit betekent dat zij een stijgende pensioenpremie blijven ontvangen, wat vaak gunstiger is naarmate ze ouder worden. Nieuwe werknemers die na de overgang in dienst komen, krijgen dan een vlakke premiestaffel.
Het grote voordeel hiervan is dat huidige werknemers beschermd zijn tegen nadelige effecten van de overgang naar een vlakke premie. Om deze regeling te mogen gebruiken, moet de huidige pensioenregeling vóór 1 juli 2023 bestaan en aan specifieke criteria voldoen.
Als je dit hanteert, moet je goed communiceren over de rechten en de gevolgen van een eventuele baanwissel. Werknemers die overstappen naar een andere werkgever verliezen hun recht op de progressieve premiestaffel en krijgen een vlakke premie bij de nieuwe werkgever. Het behouden van twee pensioenregelingen kan complex zijn. Daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en duidelijke communicatie te waarborgen om de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen.
Als je wél overstapt naar de gelijke premie, moet je in het transitieplan afspraken maken over de compensatie voor werknemers.
Nieuwe pensioenstelsel compensatie
Uiterlijk 1 januari 2028 moet je pensioenregeling zijn aangepast naar een leeftijdsonafhankelijke premie. Dit betekent dat werknemers die hierdoor financieel benadeeld worden, op een ‘adequate en kostenneutrale’ manier gecompenseerd moeten worden.
Sociale partners, zoals vakbonden en werkgeversorganisaties, moeten samen met de werkgevers zorgen voor een evenwichtige overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Dit houdt in dat er afspraken gemaakt moeten worden over hoe werknemers die financieel achteruitgaan gecompenseerd worden. Deze afspraken leg je vast in een transitieplan waarin staat welke groepen werknemers nadeel ondervinden en hoe ze gecompenseerd worden.
Er zijn verschillende opties voor compensatie:
- Compensatie binnen de pensioensfeer, zoals aanvullende premiebetalingen, is vaak de meest voor de hand liggende optie voor werkgevers die zijn aangesloten bij een pensioenfonds.
- Voor werkgevers met een regeling bij een PPI of verzekeraar is het overgangsrecht aantrekkelijker, omdat dit de mogelijkheid biedt om de kosten over meerdere jaren te spreiden.
- Een derde optie is compensatie buiten de pensioensfeer, bijvoorbeeld door extra salaris uit te keren. Dit vereist onderhandelingen met de sociale partners en kan leiden tot hogere loonkosten.
Zorg dat je als werkgever bij elke keuze de financiële en personele gevolgen goed inschat en inplant.
Beleggingskeuzes in het nieuwe pensioenstelsel
In het nieuwe pensioenstelsel blijft het belangrijk om werknemers te ondersteunen bij het maken van beleggingskeuzes die passen bij hun persoonlijke voorkeuren en risicobereidheid. Door werknemers te helpen bij het navigeren door hun beleggingsopties, kunnen ze beter geïnformeerde beslissingen nemen over hun pensioenopbouw.
Communicatie blijft cruciaal. Organiseer bijvoorbeeld informatiesessies en webinars om werknemers te informeren over hun beleggingsopties en de impact daarvan. Digitale tools zoals pensioenplanners en online platforms kunnen informatie toegankelijk en begrijpelijk maken.
Tips voor een soepele overgang naar het nieuwe pensioenstelsel
Begin op tijd Wacht niet tot het laatste moment om met de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel te beginnen. Het proces is complex en vergt tijd en aandacht. Door vroeg te starten, heb je voldoende tijd om alle details zorgvuldig uit te werken, eventuele problemen op te lossen en de nodige goedkeuringen te krijgen. Bovendien voorkom je stress en paniek op het laatste moment.
Betrek alle belanghebbenden Het is cruciaal om alle belanghebbenden bij het proces te betrekken, zoals de ondernemingsraad (OR), sociale partners en externe adviseurs. Door samen te werken met deze groepen, zorg je voor een breed draagvlak en voorkom je weerstand tegen de veranderingen. Betrek hen vanaf het begin bij de planning en uitvoering van de transitie om hun input en steun te krijgen.
Heldere communicatie Heldere en transparante communicatie is essentieel tijdens de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Als werkgever heb je een informatieplicht richting je werknemers. Leg duidelijk uit waarom de pensioenregeling verandert, wat er precies wijzigt en welke gevolgen dit heeft voor de werknemers. Zorg ervoor dat werknemers weten waar ze terecht kunnen met vragen en geef regelmatig updates over de voortgang van het transitieproces.
Voorbereiding op veelvoorkomende vragen Werknemers zullen ongetwijfeld vragen hebben over de veranderingen in hun pensioenregeling. Zorg ervoor dat je voorbereid bent op veelvoorkomende vragen en bied duidelijke antwoorden. Enkele voorbeelden van vragen die werknemers kunnen stellen zijn:
- Wat is de hoogte van mijn pensioen nu en in de nieuwe regeling?
- Wat krijgen mijn nabestaanden als ik overlijd? Verandert dit met de nieuwe regeling?
- Wat gebeurt er met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt raak?
- Wat is de huidige en toekomstige pensioenpremie en hoe wordt deze verdeeld tussen werkgever en werknemer?
Om vragen over het nieuwe pensioenstelsel te beantwoorden, raadpleeg je de huidige pensioenregeling en de nieuwe pensioenovereenkomst. Gebruik online tools zoals Mijnpensioenoverzicht.nl en werk samen met de pensioenuitvoerder voor duidelijke informatie.
Conclusie
De overgang naar de nieuwe pensioenregels is complex, maar met een goed doordacht plan kun je de transitie soepel laten verlopen. Door tijdig te beginnen, alle belanghebbenden te betrekken en transparant te communiceren, kun je als werkgever zorgen voor een succesvolle implementatie van het nieuwe pensioenstelsel.
