Moet je als werkgever overuren uitbetalen? En mag je dit eisen als werknemer? Als een werknemer meer werkt dan de overeengekomen werktijd, dan is er sprake van overwerk. Maar of je overuren uitbetalen moet, hangt onder meer af van je cao. Hieronder lees je alles wat je moet weten.
6 dingen die je moet weten over overuren uitbetalen:
- De regels rondom overwerk zijn niet vastgelegd in de wet. Meestal wordt dit geregeld in cao’s, het personeelshandboek of de arbeidsovereenkomst zelf. Als er op papier niets over is vastgelegd, wordt er gekeken naar de gewoonten binnen het bedrijf en naar de regels die zich hebben ontwikkeld in de rechtspraak.
- In sommige gevallen kan een werknemer verplicht worden om over te werken. Dit staat dan vermeld in de arbeidsovereenkomst, het personeelsreglement of de cao. Ook kan deze verplichting voortkomen uit goed werknemerschap.
- Of je overuren uitbetalen moet, staat niet expliciet in de wet. Vaak wordt dit geregeld in een cao. Het kan ook zijn dat er in de arbeidsovereenkomst is vastgelegd dat er helemaal geen recht op overwerk bestaat. In dat geval maakt overwerk deel uit van de functie.
- Als een werknemer regelmatig overwerkt, kan dit onderdeel gaan uitmaken van zijn arbeidsvoorwaarden. Hierdoor kan hij bij tijdelijke afwezigheid, zoals ziekte, toch recht hebben op uitbetaling van zijn normale loon.
- Normaal gesproken maakt overwerk geen deel uit van de bedongen arbeid. Een werknemer kan daarom geen recht afdwingen op overwerk.
- Bij overwerk moet de werkgever erop letten dat hij parttimers niet anders behandelt dan fulltimers.
Overwerk vs. meerwerk
De begrippen ‘overwerk’ en ‘meerwerk’ zijn niet wettelijk vastgelegd. Deze termen worden gebruikt op de werkvloer en soms in cao’s. In bepaalde gevallen wordt met ‘meerwerk’ bedoeld dat een parttimer extra uren werkt om dezelfde arbeidsduur te bereiken als een fulltimer. ‘Overwerk’ wordt gebruikt om de uren aan te duiden waarvoor een extra toeslag wordt betaald. De interpretatie van deze begrippen kan verschillen per sector.
Moet je overuren uitbetalen?
Of je overuren moet uitbetalen, wordt vaak geregeld via de cao. Hier staat niets over in de wet. Als er geen cao van toepassing is, kun je een overwerkregeling opnemen in het personeelshandboek of de arbeidsovereenkomst. Je kunt er dan voor kiezen om het overwerk te compenseren in geld of tijd. Maar je kunt ook in de arbeidsovereenkomst bepalen dat de werknemer helemaal geen recht heeft op een vergoeding bij overwerk. Dit is vaak zo bij hogere functies.
Maar let op: wordt er structureel meer overgewerkt dan redelijk is, zijn er omstandigheden waarbij de overuren wél vergoed moeten worden. Een voorbeeld hiervan is een zaak waarbij een medewerker meer dan 1000 uren over had gewerkt in één jaar.
Moet je structurele overuren ook uitbetalen bij ziekte?
Als een werknemer structureel een aantal uren overwerkt, moet je deze extra uren in principe ook doorbetalen bij ziekte. Het gaat dan om overwerk en overwerkvergoedingen die ook zouden plaatsvinden als de werknemer niet ziek zou zijn.
Dit kun je echter voorkomen door in de collectieve arbeidsovereenkomst vast te leggen welke uren je als overuren aanmerkt en wat je beleid hierin is.
Rechtbank Utrecht heeft hierover een uitspraak gedaan:
Voorkomen door overuren in de cao specifiek aan te merken
Werknemers die structureel extra uren werken kunnen deze uren claimen als bedongen arbeid. Dit is het geval als een werknemer zich minimaal drie maanden achtereen extra inzet. Je moet de extra gewerkte uren dan opnemen in zijn contract en uitbetalen bij ziekte.
De werknemer die in deze zaak ook zijn structurele overuren wilde laten doorbetalen bij ziekte, haalde echter bakzeil. In de cao van zijn werkgever was opgenomen dat alle uren die de werknemer per vier weken meer werkte dan 152 uur, als overuren werden aangemerkt. Over deze uren kreeg de werknemer dan ook 25% toeslag uitgekeerd.
Daarnaast stond in de cao dat de werkgever ook in het tweede ziektejaar 100% van het loon doorbetaalde. Omdat de werkgever hiermee voor de werknemer positief afweek van de wet, bleef artikel 7:629 BW – waarin de loondoorbetaling bij ziekte is geregeld – buiten beschouwing. Hierdoor hoefde de werkgever de overuren alsnog niet uit te betalen bij ziekte.
Lees ook: Verzuimprotocol: alles wat je als werkgever moet weten
Alleen overuren uitbetalen bij bedongen arbeid
De rechter stelde vast dat de werknemer recht had op doorbetaling van 160 uur per vier weken tijdens zijn ziekteperiode, en niet over de gewerkte 180 uur. Dit aangezien in zijn individuele arbeidsovereenkomst een maximale arbeidsduur van 160 uur was vastgelegd. Deze arbeidsduur gold dus als bedongen arbeid en behoorde tot het loon dat de werkgever moest doorbetalen tijdens de ziekte van de werknemer.
