5 mei Bevrijdingsdag

Verplichte vrije dagen of flexibele feestdagen?

Het voorjaar is traditiegetrouw de periode van het jaar met de meeste feestdagen. Terwijl de meeste organisaties standaard gesloten zijn op verplichte vrije dagen, zoals Hemelvaartsdag en Pinksteren. Overwegen steeds meer werkgevers een flexibel feestdagenbeleid. Maar in hoeverre mag je als werkgever van de nationale feestdagen afwijken?

Flexibel feestdagenbeleid

Unilever stapte bijvoorbeeld al over op een flexibel feestdagenbeleid, met veel positieve reacties vanuit het personeel als gevolg. Medewerkers mogen 3 nationale feestdagen ruilen voor andere feestdagen. Om het simpel en laagdrempelig te houden, wordt dit niet systematisch vastgelegd. Wil een medewerker van de regeling gebruik maken? Dan moet hij of zij dit bespreken met de leidinggevende, zodat er duidelijkheid is over de bereikbaarheid en eventuele vervanging.

Vakbond FNV laat ook weten dat werknemers vaak steeds vaker om een ‘feestruil’ vragen. In cao’s waarin bijvoorbeeld Goede Vrijdag als vrije dag is opgenomen, kan dan geruild worden met bijvoorbeeld een vrije dag aan het einde van de vastenmaand.

Deze flexibiliteit kan ook nadelen hebben: niet iedereen is op dezelfde dag vrij, waardoor het kantoor open moet blijven.

Verplichte vrije dagen: hoe zit het precies?

Er is nergens wettelijk bepaald dat je als werkgever je werknemers verplicht vrij moet geven op bepaalde feestdagen. Maar ook al staat hier niets over in de wet, zijn er in cao’s vaak wel afspraken over gemaakt.

In de meeste cao’s staat dat de werknemer een vrije dag heeft op een officiële feestdag. Ook staat er voor welke nationale feestdagen dit geldt. Hierbij geldt meestal dat deze vrije dagen niet in mindering worden gebracht op de verlofdagen van de werknemer. Het hangt dus van je cao af of je een soort ‘feestdagen-keuzemenu’ aan kan bieden.

In de cao zorgvervoer en taxi staat bijvoorbeeld dat werknemers niet mogen werken op erkende feestdagen zoals Pasen en Pinksteren. Wel staat er bij dat de werknemer deze dagen – in overleg – mag ruilen voor niet-Nederlandse feest- en gedenkdagen.

Wat zijn de nationale feestdagen?

Nederland kent elf nationaal erkende feestdagen. Deze nationale feestdagen zijn geen verplichte vrije dagen. Deze feestdagen bestaan uit 3 ‘algemene’ dagen zoals Nieuwjaarsdag, Koningsdag en Bevrijdingsdag. Daarnaast zijn er 8 christelijke feestdagen: Goede Vrijdag, 1e en 2e Paasdag, Hemelvaart, 1e en 2e Pinksterdag en 1e en 2e Kerstdag.

Twee van deze dagen zijn altijd op een zondag (1e Paasdag en 1e Pinksterdag). Als werkgever zou je de overige feestdagen kunnen omzetten naar vrij op te nemen extra vakantiedagen.

Officiële feestdagen in Nederland 2023

Feestdag Datum feestdag
Nieuwjaarsdag zondag 1 januari 2023
Goede vrijdag vrijdag 7 april 2023
1e paasdag zondag 9 april 2023
2e paasdag maandag 10 april 2023
koningsdag donderdag 27 april 2023
Bevrijdingsdag vrijdag 5 mei 2023
Hemelvaartsdag donderdag 18 mei 2023
1e pinksterdag zondag 28 mei 2023
2e pinksterdag maandag 29 mei 2023
1e kerstdag maandag 25 december 2023
2e kerstdag dinsdag 26 december 2023
Oudjaarsdag zondag 31 december 2023

Datums officiële feestdagen in Nederland in 2024

Feestdag Datum feestdag
Nieuwjaarsdag maandag 1 januari 2024
Goede vrijdag vrijdag 29 maart 2024
1e paasdag zondag 31 maart 2024
2e paasdag maandag 1 april 2024
koningsdag zaterdag 27 april 2024
Bevrijdingsdag zondag 5 mei 2024
Hemelvaartsdag donderdag 9 mei 2024
1e pinksterdag zondag 19 mei 2024
2e pinksterdag maandag 20 mei 2024
1e kerstdag woensdag 25 december 2024
2e kerstdag donderdag 26 december 2024
Oudjaarsdag donderdag 31 december 2024

Schoolvakanties in 2023

Als je geen aparte regeling kunt maken voor het ruilen van feestdagen, kun je op andere manieren rekening houden met de diversiteit van je medewerkers. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er voldoende flexibele arbeidskrachten beschikbaar zijn op bepaalde feestdagen, zodat medewerkers makkelijk vrij kunnen nemen.

Vakanties Regio Noord Regio Midden Regio Zuid
Voorjaarsvakantie 25 februari t/m 5 maart 2023 25 februari t/m 5 maart 2023 18 februari t/m 26 februari 2023
Meivakantie 29 april t/m 7 mei 2023 29 april t/m 7 mei 2023 29 april t/m 7 mei 2023
zomervakantie 22 juli t/m 3 september 2023 8 juli t/m 20 augustus 2023 15 juli t/m 27 augustus 2023
Herfstvakantie 21 oktober t/m 29 oktober 2023 14 oktober t/m 22 oktober 2023 14 oktober t/m 22 oktober 2023
Kerstvakantie 23 december 2023 t/m 7 januari 2024 23 december 2023 t/m 7 januari 2024 23 december 2023 t/m 7 januari 2024

Bouwvak in 2023

Veel bouwbedrijven zijn tijdens de bouwval in het hoogseizoen gesloten. Tegenwoordig wordt de bouwvak niet meer centraal vastgesteld als een verplichte periode, maar in plaats daarvan worden er adviesdata gegeven. De werkgever kan nu zelf bepalen in samenspraak met de werknemers wanneer de bouwvakantie plaatsvindt. Kortom, een werkgever is dus niet meer gebonden aan de adviesdata en mag hier van afwijken.

Regio week datum
Noord 32-34 7 augustus t/m 27 augustus 2023
Midden 30-32 24 juli t/m 13 augustus 2023
Zuid 31-33 31 juli t/m 20 augustus 2023

Mag je als werkgever verplichte vrije dagen aanwijzen?

Maar hoe zit het dan als je juist wél op bepaalde dagen dicht wilt zijn? Mag je werkenemers dan aan verplichte vrije dagen houden?  In principe mag de werknemer zelf bepalen op welke dagen hij of zij vakantiedagen opneemt. Als werkgever mag je wel collectieve vrije dagen aanwijzen, als dit overeenkomt met de cao. Bekende voorbeelden hiervan zijn de bouwvak en schoolvakanties.

Staan de dagen waarop je je kantoor wilt sluiten niet in de cao? Dan heb je instemming nodig van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging, of je moet het opnemen in de arbeidsovereenkomst. Sommige bedrijven kiezen er bijvoorbeeld voor op standaard de dag na Hemelvaartsdag te sluiten. In AFAS kan de organisatie dan eenvoudig zo’n dag aan de sluitingstabel toevoegen. Dit geldt dan als vrije dag voor alle medewerkers.

Goed werkgeverschap

Als je geen aparte regeling kunt maken voor het ruilen van feestdagen, kun je op andere manieren rekening houden met de diversiteit van je medewerkers. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er voldoende flexibele arbeidskrachten beschikbaar zijn op bepaalde feestdagen, zodat medewerkers makkelijk vrij kunnen nemen.

Verplichte vrije dagen FAQ

In Nederland is er geen wettelijk maximum aan het aantal verplichte vrije dagen dat een werkgever mag opleggen, maar er kan wel een vaste vakantieperiode zijn. Zo wordt in sommige sectoren de periode van alle vrije dagen vastgelegd. Dit wordt een collectieve vakantie genoemd. Voorbeelden hiervan zijn de bouw (bouwvak) en het onderwijs (schoolvakanties). In je arbeidsovereenkomst of cao staat of dit ook voor jou geldt.

Bevrijdingsdag wordt weliswaar als een wettelijke feestdag aangemerkt door de overheid, maar de werkgever/cao bepaalt of de werknemers vrij zijn. Echter, bij Bevrijdingsdag geldt dat in de meeste cao’s deze dag eens in de vijf jaar is opgenomen als een vrije dag. De eerste keer dat je weer vrij bent op deze dag is 5 mei 2025. Wil je weten of dit ook het geval is voor jou? Controleer dan even je eigen cao. Val je niet onder een cao, dan bepaalt de werkgever het.

Deel dit artikel:

Best bekeken
Word gratis lid van onze HR & Payroll community!

Deel dit artikel:

Word gratis lid van onze community!

Blijf op de hoogte van het laatste HR- en Payroll-nieuws, handige AFAS-tips en onze webinars.

hr-payroll-community
Bekijk onze laatste artikelen:
WNT ter beperkering van hoge salarissen in de (semi-)publieke sector in de volksmond ook wel balkenendenorm
WNT: Wet normering topinkomens en de impact op organisaties

Iedereen die in Nederland werkt, heeft weleens gehoord van de Balkenendenorm, oftewel de “Wet Normering Topinkomens”. Deze wet is sinds 2013 van kracht en is bedoeld om hoge salarissen in de (semi-)publieke sector te beperken.

Lees meer →
arbeidsvoorwaarden
Top 10 arbeidsvoorwaarden: dit zijn de kansen voor werkgevers

In een krappe arbeidsmarkt is het essentieel dat je arbeidsvoorwaarden hebt waar je personeel blij van wordt én blijft. In dit artikel delen we handige tips en inzichten hiervoor.

Lees meer →
vakantiegeld berekenen
Vakantiegeld in mei? 4 feiten op een rij

Het is mei en dat betekent voor veel mensen: vakantiegeld! Maar wat zijn precies de verplichtingen voor werkgevers rondom het vakantiegeld? In dit artikel beantwoorden we 4 veelgestelde vragen.

Lees meer →
wat zijn adv- en atv-dagen?
Wat zijn ADV- en ATV-dagen?

ADV- en ATV-uren zijn veelgebruikte termen binnen arbeidscontracten en cao’s. Beide begrippen hebben betrekking op vrije dagen die werknemers kunnen opnemen bovenop hun normale vakantiedagen.

Lees meer →
wet verbeterde poortwachter is in 2002 ingevoerd om de arbeidsomstandigheden en het werkgeverschap in Nederland te verbeteren
Wet poortwachter: hoe werkt het precies?

Ben je benieuwd naar de Wet verbetering poortwachter en hoe deze precies werkt? Lees dan dit artikel waarin we de belangrijkste aspecten van deze wet uitleggen en tips geven om aan de eisen te voldoen.

Lees meer →
wanneer een oproepkracht afzeggen
Welke rechten gelden voor een oproepkracht?

Een oproepkracht is een werknemer die op afroep beschikbaar is om te werken, maar geen vaste uren of een vast dienstverband heeft. Dit betekent dat de werkgever de oproepkracht alleen oproept wanneer er werk beschikbaar is en dat de oproepkracht niet verplicht is om het werk te accepteren als hij of zij op dat moment niet beschikbaar is.

Lees meer →
cafetariaregeling: ruil brutoloon voor arbeidsvoorwaarden zoals leaseauto, fiets, extra vakantie, hogere pensioenpremie of opleidingen
De cafetariaregeling: uitleg + 3 voorbeelden van de regeling

Een cafetariaregeling is een regeling waarbij werknemers de mogelijkheid krijgen om hun arbeidsvoorwaardenpakket deels zelf samen te stellen. Hierbij kan de werknemer bijvoorbeeld kiezen om een deel van het brutoloon te ruilen voor

Lees meer →
als eigenrisicodrager bij de ziektewet heb je meer controle over het verzuimbeleid en re-integratie van ziekewerknemers
Ziektewet: hoe zit het precies in elkaar?

Wil je meer weten over de Ziektewet en hoe deze in elkaar zit? Lees dan ons artikel en krijg een duidelijk overzicht van de regels en verplichtingen bij ziekteverzuim.

Lees meer →
Sneller en slimmer werven met AFAS en Recruitee

Gebruik jij AFAS als HRM-systeem, maar wil je meer grip en inzicht krijgen in je wervingsproces? Vind sneller de juiste kandidaat met Recruitee! Je krijgt betere inzichten, plaatst direct je vacatures door op alle jobboards en houdt eenvoudig het overzicht.

Lees meer →

Word gratis lid van onze community!

Blijf op de hoogte van het laatste HR- en Payroll-nieuws, handige AFAS-tips en onze webinars.

Word lid van onze HR & Payroll Community!

hr-payroll-community