In een krappe arbeidsmarkt is het essentieel om je als werkgever te onderscheiden en toptalent aan te trekken én te behouden. Een van de sleutels tot succes is het hebben van arbeidsvoorwaarden waar je personeel blij van wordt én blijft. In dit artikel vind je handige tips en inzichten voor het bepalen en inrichten van een aantrekkelijk arbeidsvoorwaardenpakket.
Wat zijn (de verschillende types) arbeidsvoorwaarden?
Arbeidsvoorwaarden verwijzen naar de afspraken en regelingen die worden vastgesteld tussen werkgevers en werknemers met betrekking tot de beloning, werktijden, vakantiedagen, verlofregelingen, pensioenregelingen, opleidingsmogelijkheden en andere aspecten die van invloed zijn op de werkomstandigheden en de rechten en voordelen van werknemers.
Hierbij kun je onderscheid maken tussen primaire, secundaire, tertiaire en zelf quartaire arbeidsvoorwaarden. Er is geen vaste definitie van de verschillende soorten arbeidsvoorwaarden, maar vaak wordt het volgende bedoeld:
Primaire arbeidsvoorwaarden
Primaire arbeidsvoorwaarden verwijzen naar de basisvergoeding en voordelen die werknemers ontvangen in ruil voor hun werk. Dit omvat onder andere het salaris of uurloon, vakantietoeslag, vakantiedagen, de arbeidsomvang, toeslagen en pensioenrechten. Primaire arbeidsvoorwaarden zijn essentieel en worden vaak contractueel vastgelegd.
Secundaire arbeidsvoorwaarden
Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn aanvullende voordelen die werknemers ontvangen naast hun basissalaris. Dit zijn bijvoorbeeld de ziektekostenverzekering, leaseauto, reiskostenvergoeding, telefoon en aandelen.
Tertiaire arbeidsvoorwaarden
Tertiaire arbeidsvoorwaarden verwijzen naar extra voordelen die werknemers kunnen ontvangen, maar die geen vaste waarde hebben. Denk aan bedrijfsuitjes, de werkomgeving of het kerstpakket.
Quartaire arbeidsvoorwaarden
Soms wordt er ook gesproken over quartaire arbeidsvoorwaarden. Hiermee wordt meestal gedoeld op niet-tastbare zaken zoals doorgroeimogelijkheden of de bedrijfscultuur.
Welke arbeidsvoorwaarden vinden werknemers het belangrijkste?
Wil je als werkgever goed voor de dag komen in een krappe arbeidsmarkt? Dan is het slim om je arbeidsvoorwaarden af te stemmen op de voorkeuren van werknemers. Hieronder vind je de top 10 belangrijkste voorwaarden voor werknemers, volgens onderzoek van Indeed:
1. Pensioenregeling – 93%
2.Reiskostenvergoeding – 85%
3.Scholing en studiefaciliteiten – 83%
4.Dertiende maand – 79%
5.Doorgroeimogelijkheden – 78%
6.Extra vakantie-/verlofdagen – 75%
7.Weekend-, avond of overwerktoeslag – 75%
8.Betaald zorgverlof – 74%
9.Flexibele werktijden – 73%
10.Bonussen – 65%
Een goede pensioenregeling en reiskostenvergoeding staan, misschien niet geheel verrassend, bovenaan. In hetzelfde onderzoek beoordelen werkgevers deze twee voorwaarden ook als meest belangrijk.
Opvallende voorwaarden die werknemers aanzienlijk hoger waarderen dan werkgevers, zijn extra vakantie- en verlofdagen en het betaald zorgverlof.
Wat doen andere werkgevers?
Nederlandse bedrijven beoordelen hun eigen secundaire arbeidsvoorwaarden met (maar) een 6,3. Deze uitkomst van het jaarlijkse Benefits Benchmark Report onder 253 Nederlandse werkgevers liggen in lijn met de uitkomsten hierboven. De meeste werkgevers richten zich vooral op financiële secundaire arbeidsvoorwaarden, en minder op welzijns- en gezondheidsvoorwaarden. Hieronder zie je de belangrijkste conclusies van dit benchmark rapport:
- Weinig focus op welzijn & gezondheid
Volgens het rapport schieten veel werkgevers nog tekort op het gebied van secundaire arbeidsvoorwaarden gericht op welzijn en gezondheid. Toegang tot platformen voor geestelijke gezondheid en sportfaciliteiten zijn bijvoorbeeld weinig aanwezig. - Vooral financiële secundaire vergoedingen
Financiële secundaire arbeidsvoorwaarden scoren beter. Meer dan 70% van de onderzochte bedrijven biedt een pensioenregeling aan, terwijl bijna de helft een telefoonvergoeding aanbiedt. - Jaarlijks scholingsbudget is populair
Het verstrekken van een leer- en ontwikkelingsbudget is ook populair, waarbij 60% van de bedrijven medewerkers jaarlijks een budget tussen de € 500,- en € 1.000,- biedt. - Thuiswerkvergoeding in de lift
De thuiswerkvergoeding wordt vaak meegenomen als secundaire arbeidsvoorwaarde. Ongeveer 40% van de bedrijven biedt een vergoeding voor elektriciteit en internet voor thuiswerken. Daarnaast voorziet iets meer dan de helft van de onderzochte bedrijven hun personeel van een thuiswerkstoel of -bureau.
Ook XpertHR deed onderzoek naar de arbeidsvoorwaardentrends in 2023. De 5 meest opvallende uitkomsten waren:
- 88% van werkgevers verhoogt in 2023 het salarisbudget;
- Er wordt meer geëxperimenteerd met arbeidsvoorwaarden rond verlof, flexibel werken en gezondheid. 90% biedt flexibele werktijden aan;
- Weinig bedrijven bedenken nieuwe unieke arbeidsvoorwaarden, ondanks de krapte op de arbeidsmarkt;
- De reiskostenvergoeding en pensioenregeling blijven de 2 populairste arbeidsvoorwaarden;
- Hybride werken zet door en dat zie je terug: de thuiswerkvergoeding, telefoon en de laptop van de zaak worden relatief vaak aangeboden.
Focus niet alleen op nieuw talent
Niet alleen voor het binnenhalen, maar ook voor het binnenhouden van talent, is het hebben van en het communiceren over arbeidsvoorwaarden van groot belang. Veel werkgevers focussen hier minder op. Hier liggen dus nog kansen. Door te blijven investeren in bestaand personeel, verhoog je de productiviteit en betrokkenheid. Kijk daarom of je bestaande werknemers meer autonomie kunt geven bij het vormgeven van het werk, het bewaken van een goede werk-privébalans en blijf investeren in kennis en ontwikkeling.
7 tips om populaire arbeidsvoorwaarden in AFAS in te richten
Natuurlijk is het goed om mooie arbeidsvoorwaarden te hebben, maar het is nog beter als je deze makkelijk kunt inregelen in je HRM-systeem. Hieronder lichten we een aantal arbeidsvoorwaarden toe die je in AFAS in kunt inrichten, zodat je er als HR-manager, leidinggevende of werknemer weinig omkijken naar hebt.
1. Thuiswerkvergoeding
Voor de medewerker is het fijn als je duidelijk vastlegt hoe je met thuiswerken omgaat. Wat verwacht je minimaal van de werknemer en in hoeverre kunnen medewerkers zelf kiezen wanneer en hoeveel ze thuiswerken? Kies een aanpak die past bij de structuur en cultuur van je organisatie.
Vervolgens kun je ervoor kiezen om de thuiswerkvergoeding vast of op declaratiebasis uit te keren.
Lees ook: Thuiswerken of weer naar kantoor? Zo werken de vergoedingen.
In AFAS kunnen medewerkers eenvoudig hun thuiswerkdagen vastleggen en kun je de reiskosten- en thuiswerkvergoeding automatiseren via de integratie met payroll.
2. Opnemen (onbeperkt) vakantiedagen
Het aantal vakantiedagen is voor veel medewerkers een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Een klein aantal werkgevers kiest er zelfs voor om onbeperkt vakantiedagen aan te bieden, zoals Netflix en Microsoft.
Maar of het aanbieden van onbeperkte verlofmogelijkheden aan medewerkers succesvol is, hangt van het type onderneming, het type werk en het type medewerkers. Iets om over na te denken dus. Hoe regel je dat goed in een organisatie zodat je wel de juiste bezetting blijft houden?
Daarbij geldt het wettelijk minimumaantal vakantiedagen dat een werknemer per jaar moet opnemen. In het kader van goed werkgeverschap, kun je hier in AFAS een signaal voor instellen. Zo worden de medewerker en/of de leidinggevende op de hoogte gesteld, bijvoorbeeld halverwege het jaar, wanneer nog niet een bepaald aantal uren is opgenomen.
3. Overwerk compenseren
Het compenseren van overwerk is niet wettelijk verplicht, tenzij er structureel meer dan een redelijk aantal overuren wordt overschreden. Toch is het een van de 10 meest populaire arbeidsvoorwaarden onder werknemers. In de overeengekomen cao- of overwerkregeling, of in de individuele arbeidsovereenkomst, is vastgelegd of je als werkgever overwerk compenseert. Als je het overwerk compenseert, kan dit in geld of in tijd. In AFAS kun je hier tijd-voor-tijd functionaliteit voor inrichten.
4. Doorgroeimogelijkheden
Stimuleer groei en ontwikkeling door de doorgroeimogelijkheden zichtbaar te maken. In AFAS heb je verschillende portals die dit faciliteren:
5. Betaald zorgverlof
Werknemers hebben recht op zorgverlof. Bijvoorbeeld om hun zieke kind, partner of ouder zorg te geven die nodig is. Of te ondersteunen als zij hulpbehoevend zijn. De werknemer heeft recht op:
- Kortdurend zorgverlof: 70% wordt doorbetaald voor 2 keer het aantal uren per werkweek.
- Langdurend zorgverlof: 6 keer het aantal uren per werkweek. Meestal wordt dit niet vergoed.
In AFAS is het reguliere betaald zorgverlof een verlofsoort. De medewerker vraagt dit type verlof op dezelfde manier aan als gewoon vakantieverlof, maar geeft daarbij aan wat het inhoudt. Binnen de verlofportal kan er gekozen worden voor langdurend of kortdurend zorgverlof, en of je dat ten laste van het salaris of het verlofsaldo brengt.
6. Het keuzebudget
Steeds populairder wordt het individueel keuzebudget, waar medewerkers zelf hun arbeidsvoorwaarden samenstellen. Toch bood 87% van de werkgevers dit begin 2023 niet aan. Een mooie kans dus om je te onderscheiden. Kies je voor het keuzebudget als financieringsbron? Dan zit daaronder bijvoorbeeld het kopen van verlof, maar ook extra pensioen, fietsplan en dergelijke. Hier lees je hoe dit eruit ziet.
7. Automatiseer administratief werk
Zet bestaande medewerkers in hun kracht door tijdrovende randzaken, zoals administratieve terugkerende taken, te digitaliseren en automatiseren.
Voorbeeld: geef medewerkers meer vrijheid binnen verlof en declaraties. Bijvoorbeeld door bepaalde verlofboekingen automatisch goed te keuren, zonder nog akkoord van de leidinggevende of een declaratie met een maximumbedrag eens per jaar laten insturen zonder beoordeling.
Ook kun je denken aan procesoptimalisering om frustrerende en tijdrovende processen tussen verschillende afdelingen slimmer aan te pakken.
Heb je hulp nodig bij het inrichten of verbeteren van jouw AFAS-omgeving? Onze AFAS-experts staan voor je klaar.
Tot slot: Bereid je voor op aangescherpte voorwaarden
Niet alleen met oog op de krappe arbeidsmarkt is het raadzaam om je arbeidsvoorwaarden onder de loep te nemen. Ook op gebied van wet- en regelgeving verandert er een hoop. Zo ging in augustus 2022 al de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in. Deze wet stelt strengere eisen rondom verlofrechten, het werkpatroon, scholing en nevenwerkzaamheden. Daarnaast heeft het kabinet nog meer herzieningen aangekondigd voor 2024, vooral met betrekking tot nul-uren- en oproepcontracten.
Meld je aan voor onze gratis HR & Payroll community om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen. Samen slim vooruit!
